Boek 1 – Hoofdstuk 5 SAMENVATTING BIJ BOEK 1 – HOOFDSTUK 5

Hoofdstuk 5: Zielenbeeld en levensgevoel

btn opener Faustische waardeoordelen hebben betrekking op de mens als actief centrum van een oneindige algemeenheid. Antieke waardeoordelen daarentegen, betreffen de individuele mens in rust, als lichaam onder lichamen. In het ethisch socialisme komen de faustische aspecten oneindigheid, zorg, afstand en dergelijke allemaal wederom samen. Stoïcisme vat op zijn beurt de antieke elementen samen, boeddhisme de Indiase. Beide laatste lijken op elkaar en contrasteren sterk met de faustische cultuur....

§ 13

Elke civilisatie heeft een herwaardering van alle waarden op het oog: een cultuur houdt op met scheppen en begint alle eerder geschapen cultuurvormen te herinterpreteren en hergebruiken. Dit heeft zich in de antieke tijd voltrokken tussen Socrates en Marcus Aurelius; in de Indiase cultuur begon de herwaardering van het brahmaanse leven met Boeddha en was voltooid rond 250 voor Christus. Rousseau is bij ons de stamvader van het herwaarderende ethisch socialisme. Bij socialisme, boeddhisme en...
btn opener De cultuurmens, in tegenstelling tot de civilisatiemens, heeft een instinctieve moraal. Op het moment dat men een theorie nodig heeft om een moraal doelmatig in het leven op te nemen, wordt de moraal een probleem. ‘De moraal van de cultuur is de moraal die men heeft, de geciviliseerde die waarnaar men op zoek is.’ De cultuurmens leeft in en vanuit vanzelfsprekendheid, de geciviliseerde mens voelt zich een vreemde in de eigen cultuur. De metafysica van de grote stijl verdwijnt, en de passie...